zuurstof van buiten
Heb je dat ook? Dat je verlangt naar iets positiefs in plaats van al dat gesomber? Het kan dan helpen om vanuit een ander perspectief te kijken. Om zo je verbeeldingskracht te stimuleren.
Estland doet het erg goed in de internationale vergelijkingen van onderwijsresultaten. Deze week bezocht ik Tallinn om te leren van dit Estse succes. Op verschillende scholen ging ik in gesprek met schoolleiders en leraren. Ik bezocht ‘eliteschool’ Tallinna Reaalkool in het centrum; Tallinna Laagna Gumnaasium in een armere wijk; en een pre-school in Viimsi.
Wat opvalt is het geloof in de kracht van onderwijs. Esten zien dit als DE manier om hun land vooruit te brengen. Zij geven een relatief groot deel van hun begroting uit aan onderwijs. Leraren krijgen een gratis 5-jarige academische opleiding en een extra studiebeurs. De goede opleiding zorgt ervoor dat leraren autonoom kunnen opereren en de lat hoog leggen.
Ook krijgen kinderen er meer tijd zich op hun eigen tempo te ontwikkelen. Na de pre-school waar zij van 3 t/m 6 jaar naartoe gaan en waar vooral taal en sociale vaardigheden worden bijgebracht, gaan kinderen pas vanaf 7 jaar naar de basisschool die 9 jaar duurt. Daardoor wordt niet, zoals in Nederland, al op de jonge leeftijd van 11 jaar geselecteerd. En er is veel extra begeleiding in de school (schoolarts, psycholoog, remedial teacher), wat voorkomt dat kinderen naar het speciaal onderwijs gaan. Bijles buiten school is er nauwelijks. Na de basisschool gaan leerlingen naar een 3 jarig gymnasium of kiezen zij voor een vakschool.
Overeenkomsten zijn er ook. Zo kampt ook Estland met een groeiend lerarentekort. Met collega-wethouder Aleksei Jasin wisselde ik ideeën uit over hoe dit tekort te bestrijden.
Het Estse verhaal is een spiegel voor Nederland. Meer geloof in de kracht van onderwijs en investeren in talentontwikkeling, zijn belangrijk om de slechte onderwijsresultaten in Nederland te keren. Ons onderwijssysteem is anders, maar laat ons dat niet beperken om na te denken hoe we positieve verandering teweeg kunnen brengen. Zo’n blik van buiten helpt daarbij.